Seichusen

In wado wordt gesproken over 'seichusen'. 'Sei' betekent correct, 'chu' is midden en 'sen' is lijn. Dus seichusen betekent letterlijk 'de correcte lijn door het midden'. Afhankelijk van de context kunnen er twee dingen mee worden bedoeld:

1. De horizontale lijn van de aanval. Dit is de lijn tussen twee tegenstanders waar een aanvallende voet of vuist zich overheen beweegt. 

2. De verticale middenlijn van het lichaam. Dit is een denkbeeldige lijn die loopt van het topje van het hoofd, dwars door het lichaam naar de grond.

De verticale middenlijn van het lichaam is belangrijk omdat het de correcte houding van het lichaam aangeeft. Daarnaast is in veel Wado technieken de middenlijn ook de as van beweging. Dit is dus iets waar men zich bewust van moet zijn tijdens de training. 

Het idee van de horizontale seichusen als lijn van de aanval is van fundamenteel belang in Wado. Dat komt omdat de wortels van Wado liggen in het Japanse zwaardvechten. Bij een gevecht tussen samurai was degene die de lijn van de aanval controleerde meestal degene die won. De controle over de lijn van de aanval gaf de samurai de mogelijkheid om een aanval te voorkomen en tegelijk een eigen aanval te lanceren. Bovendien speelt seichusen een belangrijke rol bij het maken van 'verbinding' met de tegenstander. Die verbinding maakt het weer mogelijk om de tegenstander uit balans te brengen en onschadelijk te maken. Dit idee van verbinding maken loopt als een rode draad door de klassieke Japanse krijsgskunst en is nog steeds duidelijk zichtbaar in Judo en Jujitsu. Voor iemand die er oog voor heeft loopt het ook als een rode draad door de kihon kumite van Wado.

Veel Wado technieken zijn ontworpen om de seichusen te bewaken en te controleren. Om Wado te begrijpen, is het dus noodzakelijk om de rol van seichusen te snappen. In veel opzichten draait het in Wado om het spelen met, het manipuleren en het controleren van de seichusen. Hoe dat precies werkt kan men, onder leiding van een bekwaam leraar, leren in de dojo.

Een gerelateerd begrip is 'embusen'. 'Enbu' is uitvoering, 'sen' is lijn. Dus embusen is de lijn van de uitvoering. Hiermee wordt bedoeld de lijn die wordt gevolgd tijdens het uitvoeren van een kata. In Pinan Nidan bijvoorbeeld, gaat de embusen eerst twee stappen naar links, dan naar rechts, vervolgens naar voren, enz.

De embusen van kata Pinan Nidan.

In kata dienen embusen en seichusen samen te vallen. Tijdens het volgen van de embusen wordt de seichusen bewaakt. Als er wordt aangevallen, gebeurt dit op de seichusen. Op het moment dat een trap of een stoot niet precies naar het midden worden uitgevoerd wijkt de seichusen af van de embusen en is de kata 'dood'. In het Japans is daar een speciaal woord voor 'itsuki', dat op zijn Japans uitgesproken bijna lijkt op ons woord 'ski'.

Kata

Kata is vorm. Kata ziet er uit als een gevecht tegen een aantal ingebeelde tegenstanders. Een soort toneelstuk waarbij de tegenspelers al naar huis zijn vertrokken. 

In tegenstelling met andere stijlen van karate kant Wado eigenlijk twee soorten kata. Dat komt omdat de wortels van Wado voornamelijk in Japan liggen, niet op Okinawa. De twee soorten kata zijn:

gyo kata

kei kata

Beide karakters worden uitgesproken als 'kata'. Maar voor een Japanner zijn het twee verschillende begrippen.

De gyo kata's zijn vormen die dienen om het lichaam te conditioneren en lichaams dynamica te leren begrijpen. Dit zijn vormen die in principe solo worden beoefend. Het gaat immers om de conditionering van het eigen lichaam. 

De kei kata's zijn vormen van vecht technieken die met een tegenstander worden geoefend. De kihon kumite, bijvoorbeeld, zijn eigenlijk kei kata. Japanners noemen ze dan ook vaak kumite kata inplaats van kihon kumite. Idori, tanto dori and tachi dori zijn ook kei kata's.

Kata in Japan is iets heel anders dan kata op Okinawa. Kata in Wado moet dan ook anders worden begrepen dan kata in andere stijlen. Andere stijlen gebruiken het woord 'bunkai' als ze het hebben over de praktische toepassing van de kata. Maar bunkai bestaan niet in Japanse kata's. De gyo kata's dienen om het lichaam te conditioneren. Vergelijk het met hardlopen. Men gaat hardlopen om het lichaam te trainen, niet op de eerste plaats om de bus te halen. De kei kata's hebben wel een praktische toepassing, maar daar kan geen misverstand over bestaan omdat die altijd samen met een partner worden beoefend. 

Op Okinawa daarentegen dienen de kata's vooral als een catalogus van technieken. Hoe meer kata's je kent, hoe meer technieken je beheerst. Dit is dus een heel ander concept van kata dan Otsuka sensei gebruikte. Een complicerende factor is dat Otsuka de kata's van Okinawa gebruikte en ombouwde om ze te passen in zijn eigen Japanse begrip van gyo kata. Otsuka sensei gebruikte dan ook nadrukkelijk het karakter 'gyo kata' om deze kata's aan te duiden. Dus hoewel de kata's van Wado er op het eerste gezicht hetzelfde uitzien als bijvoorbeeld die van Shotokan, hebben ze een totaal andere bedoeling. 

De solo (gyo) kata's in Wado zijn:

Pinan Shodan

Pinan Nidan

Pinan Sandan

Pinan Yondan

Pinan Godan

Kushanku

Naihanchi

Chinto

Seishan

Er zijn er dus negen. Niet meer, niet minder. Natuurlijk worden er ook andere solo kata's beoefend in Wado, maar die horen strikt genomen niet bij het curriculum. Otsuka sensei was hier heel duidelijk over. Negen kata's vond hij voldoende als gyo kata. Er bestaan bijvoorbeeld drie verschillende naihanchi kata's. Maar Otsuka vond één voldoende. De rest kende hij wel, maar hij was van mening dat ze als gyo kata weinig toevoegden aan het geheel. 

Als je het zo bekijkt wordt duidelijk waarom bunkai onzinnig zijn in Wado kata. Bunkai in Wado is zoiets als laten zien hoe snel je de bus kunt halen als je gaat hardlopen. Neem de bus of ga hardlopen. Maar beiden tegelijk heeft weinig zin. 

In Wado kennen we inplaats van bunkai wel het begrip 'kaisetsu'. Letterlijk vertaalt betekent dit 'commentaar'. Men kan commentaar leveren op gyo kata op dezelfde manier als commentaar leveren op hardlopen. 

"Goh, jij kunt hard lopen. Handig als je de bus moet halen!"

De bunkai van hardlopen zou meer iets zijn als:

"Begin bij de voordeur. Trek een sprint tot de lantaarnpaal. Draai er omheen naar de bushalte. Spring met de rechtervoet naar voren in de bus en land op de linker terwijl je tijdens de sprong de OV kaart tussen duim en wijsvinger van je rechterhand houdt. Groet vervolgens netjes de buschauffeur."

Bunkai is heel specifiek. Kaisetsu kun je zelf op alle mogelijke manieren invullen. Hardlopen kan immers op allerlei manieren worden toegepast. Wel worden in Wado twee belangrijke eisen gesteld aan kaisetsu: de lessen van de kata moeten er in worden toegepast én het moet werken. Ohyo kumite dient vervolgens om te testen of de kaisetsu ook echt werkt.